مدیریت کسب و کار چیست؟

یکی از اصطلاحاتی که همواره با کسب و کار به ذهن خطور میکند و راجع به آن صحبت میشود اصطلاح مدیریت کسب و کار است. این اصطلاحی است که افراد متخصص یا غیر متخصص دائما از آن به درستی و بسیاری از اوقات در جای نادرست از آن استفاده میکنند. برای راه اندازی صحیح یک کسب و کار و همچنین برای رسیدن به اهداف صحیح در هر کسب و کاری ابتدا باید بدانیم که مدیریت کسب و کار چیست و دقیقا شامل چه فعالیت هایی است. در این مقاله سعی میکنیم تعریفی نسبتا جامع از مدیریت کسب و کار ارائه دهیم و همچنین تلاش میکنیم اصلی ترین فعالیت هایی که در یک کسب و کار باید توسط مدیر، مدیریت شوند را نام برده و توضیحاتی درباره آنها ارائه دهیم.

تعریف مدیریت کسب و کار

همانطور که میدانیم هر کسب و کار، اهداف و مقاصدی دارد. مدیریت کسب و کار عملیات برنامه ریزی و سازماندهی بهینه منابع یک سازمان است برای رسیدن به اهداف و مقاصد تعیین شده آن سازمان. این تعریفی است بسیار کلی از مدیریت کسب و کار. تا همین سالهای اخیر عمدتا صاحبان کسب و کارها خودشان مدیریت آن را برعهده میگرفتند. فارغ از اینکه از علم مدیریت کسب و کار اطلاعی داشته باشند یا خیر. با توجه به افزایش لجام گسیخته نرخ ارز و به تبع آن تورم ایجاد شده، امروز کسب و کارهایی میتوانند به حیات خود ادامه دهند که بیشتر از دیگر رقبا بهره ور باشند.

هزینه های کسب و کارها به شدت بالا رفته و این درحالیست که درآمد آنها به آن میزان رشد نکرده است؛ بنابراین سهمی از سود ناپدید شده است و در بسیاری از موارد بهره وری است که تعیین کننده بقای یک کسب و کار است. یکی از مهمترین عواملی که تعیین میکند یک کسب و کار بهره ور است یا خیر؟ نحوه مدیریت آن کسب و کار است. از همین روست که اهمیت دانستن علم مدیریت کسب و کار و رعایت اصول صحیح مدیریتی بیشتر از پیش نمایان شده است.

وظائف اصلی مدیر یک کسب و کار چیستند؟

در تعاریف متعدد وظائف متفاوتی را برای مدیر یک کسب و کار در نظر گرفته اند. ما در تمام جلسات مشاوره کسب و کار آنلاین یا جلسات بیزینس کوچینگ به مدیران تاکید میکنیم که شما به شخصه به عنوان مدیر یک کسب و کار، مسئول اصلی تمام مواردی هستید که در یک سازمان وجود دارد.

البته به هرحال برای اینکه مقاله کاملی ارائه دهیم میبایست این وظائف را دسته بندی کرده و به خوانندگان محترم ارائه دهیم. چند وظیفه است که در تمام تعاریف برای مدیر کسب و کار در نظر گرفته شده است که عبارتند از : برنامه ریزی و هدفگذاری، سازماندهی ، هدایت و نهایتا کنترل . به این ترتیب یک مدیر باید آموزش استراتژی ببیند تا بتواند برای کسب و کار چشم انداز، اهداف بلند مدت و کوتاه مدت تعریف کند و سپس علم برنامه ریزی را بداند تا بتواند با استفاده از منابعی که در اختیار دارد به سازمان کمک کند به اهداف تعیین شده دست پیدا کند.

در مرحله بعدی هدایت اجزای مختلف سازمان بر اساس برنامه ریزی های انجام شده قرار میگیرد و سپس یک مدیر موفق میبایست برای کنترل اینکه آیا سازمان یا کسب و کار در مسیر درستی در حال حرکت است میبایست بتواند این فرایند ها را کنترل و ارزیابی کند. برای اینکه یک مدیر بتواند هریک از موارد فوق را به درستی انجام دهد بهتر است کسب و کار خود را در هفت بخش زیر خلاصه کند.

1. رهبری : علم رهبری که گفته میشود تا حدود زیادی به صورت ذاتی در برخی افراد وجود دارد، آموختنی است. یک مدیر کسب و کار میبایست این علم را بیاموزد البته ما با توجه به تجربیاتی که داریم قبول داریم که بخش خصوصیات و ویژگی های ذاتی برای ساختن یک رهبر موفق کاملا تاثیر گذار است در مشاوراتمان مدیرانی را داریم که از تمام علوم مدیریت آگاهی دارند اما برخی از اشکالات شخصیتی موجود در آنها باعث شده که تمام آن دانسته ها بی نتیجه و بدونه کاربرد باشد. برای مثال توانایی نه گفتن یا توانایی شناخت افراد تاثیر گذار برای سازمان، شجاعت، قدرت ریسک پذیری، انعطاف پذیری، قدرت تصمیم گیری شهودی و بسیاری دیگر توانایی های شخصیتی که لازمه یک مدیریت موثر است را میتوان نام برد که برخی آموختنی و برخی ذاتی هستند.
2. امور مالی : مدیریت امور مالی یکی از اساسی ترین بخش های یک کسب و کار است. امروزه با توجه به قوانین مالیاتی بسیار پیچیده همچنین رسیدن سهم مالیات به سهم نفت در بودجه سال 1403 نه تنها مدیریت هزینه و در آمد را اهمیت بیشتری برخوردار کرده است بلکه تسلط بر قوانین مالیاتی نیز به امری تعیین کننده برای بقای کسب و کارها تبدیل شده است. در ضمن با توجه به نرخ ارز موجود و تورم حاصل از آن، بودجه بندی اهمیت بیش از پیش در کسب و کارها پیدا کرده است اگر مدیری برای کسب و کار خود بودجه بندی مناسب نداشته باشد مشکلات نقدینگی ممکن است کسب و کار را از نفس بیندازد.
3. بازاریابی : حوزه ای از کسب و کار است که نیازهای بازار را تشخیص میدهد و برای یافتن مشتریان بالقوه تلاش میکند.
4. فروش : حوزه ای از کسب و کار است که به همراه علم مذاکره و متقاعد سازی محصولات و خدمات یک کسب و کار را به مشتریان بالقوه میفروشد و از آنها پول دریافت میکند. در یک مقاله با عنوان تفاوت بازاریابی و فروش این دو مقوله کاملا توضیح داده شده است.
5. مدیریت محصول : شامل تمام اقداماتی است که برای تهیه و تدارک محصولات برای مشتریان انجام میشود. بررسی چرخه عمر محصولات و همچنین بررسی نیازهای اساسی مشتریان و تنظیم محصولات بر اساس این نیازها نیز در این حوزه قرار دارد.
6. مدیریت برند : برند به عنوان تاثیر گذار ترین آیتم در شناخت مشتریان از یک کسب و کار یا محصول است. یک مدیر حتما باید به برند سازمان خود یا محصولات خود توجه خاص داشته باشد و نهایتا بتواند آن را به سمت جایگاهی حرکت دهد که اولین محصولی که به ذهن مشتری میرسد محصول او باشد.
7. منابع انسانی : یکی از مهمترین بخش های یک کسب و کار مدیریت منابع انسانی است از آنجایی که انسانها بسیار متفاوت هستند علم مدیریت منابع انسانی هم خیلی پیچیده میشود. یک مدیر باید بداند که موفقیت یا عدم موفقیت کسب و کار بستگی دارد به منابع انسانی که در آن کسب و کار مشغول به کار هستند.

کلام آخر

همانطور که واضح است در شروع یک کسب و کار مدیر آن میبایست خودش به تنهایی تمام بخش های فوق را به عهده گرفته و انجام دهد؛ بنا بر این بایستی از تمامی آنها سررشه داشته باشد و آموزشهایی را ببیند. بعد از مدتی که کسب و کار رشد میکند مدیر میتواند به فراخور نیاز برای هریک از بخش های هفت گانه فوق مدیرانی استخدام کند. البته این خیلی مهم است که در ابتدای راه مدیر خودش با مدیریت تمامی بخشهای فوق و همچنین دیدن آموزشهای لازم بتواند در ادامه افرادی که در این بخشها استخدام و مشغول به کار میشوند را کنترل کند.